«Қозғалыстағы объектілер арқылы болашақ оның өткеннен жасалғанын көрсетеді».
Наваро-Яшин 2009; Ахмед 2010; Хорнборг 2012

Климаттың өзгеруі, саяси қақтығыстар және адам көші-қоны қалыптасқан әлемде Ancient Futures бізді мұраның рөлін қайта қарастыруға шақырады – статикалық мұрағат ретінде емес, қазіргі және болашақ әрекеттерімізді қалыптастыратын динамикалық жүйе ретінде. Көрме уақыттың циклдік сипатын зерттейді — жады, жойылу және жаңғыру — мәдени мұраны өткен білім мен заманауи инновациялардың экологиялық жаңғыру мақсатындағы ынтымақтастығын дамып келе жатқан үдеріс ретінде ұсынады. Родни Харрисон, Стаффан Аппелгрен және Анна Бохлиннің Belonging and Belongings: On Migrant and Nomadic Heritages in and for the Anthropocene атты еңбегінде атап өткендей, қозғалыстағы обектілер өткенді де, болашақты да қалыптастыратын естеліктер мен оқиғаларды алып жүреді.

Ancient Futures жергілікті мәдениеттердің тұрақты тәжірибелері бүгінгі күні өзекті болып қалатын құнды түсініктерді қалай ұсынатыны туралы үлкен пікірталаста өз орнын табуға тырысады. Экожүйелермен терең байланыста негізделген қазіргі заманға дейінгі білім жаңартылатын ресурстарды ұтымды пайдалануға, қалдықтарды азайтуға және табиғатты құрметтеуге бағытталған. Көптеген байырғы халықтар қоршаған ортаны жермен, сумен және жануарлар әлемімен рухани байланыстағы тірі тіршілік иесі ретінде қарастырады. Осы көзқарас ресурстарды пайдаланудағы теңгерімді көзқарасты сақтау қажеттілігіне ықпал ететін. Кең байтақ Еуразия даласында маңызы зор көшпелілік философиясы қозғалыс пен жаңғыруды біріктіретін табиғатпен үйлесімді қарым-қатынасты қамтиды. Көшпелі қоғамдар ежелден маусымдық көші-қон, табиғи айналымдарға бейімделу және экологиялық тепе-теңдікті сақтау арқылы тұрақты өмір сүру тәжірибесін ұстанды.

Көрменің орталығында есте сақтау және түрлендіру құралы ретіндегі материалды зерттеу. Био-дизайнерлермен және жергілікті суретшілермен ынтымақтаса отырып, Ancient Futures өзекті экологиялық мәселелерді шешу үшін заманауи технологияларды дәстүрлі экологиялық материалдармен және тәжірибелермен біріктіреді. Климаттың бұзылуына ықпал еткен саяси шешімдерді сынайтын және киізден жасалған жүн мен бояулы микробтық пигменттерді үйлестіру арқылы даланы емдейтін эко-тоқыма бұйымдарын жасайтын Хана Цвелбар мен Әсел Есжанованың «Loops» жобасынан бастап, кеуіп жатқан Арал теңізінің суын сүзуге қабілетті балдырларды өсіруге арналған Дана Молжігіттің 3D басып шығарылған керамикалық панельдеріне дейін, — көрме интегративті білімнің жаңа шешімдерді табу мүмкіндігін көрсетеді. Диляра Қайыпова ұсынған “икат” дәстүрлі тоқыма бояуына қайта мән беру оңтүстік қалалар бастан өткерген ыстықпен күресудің жаңа әдісін ұсынса, bioMATTERS студиясы Дана Молжігіт пен Хана Цвелбардың жұмыстары мицелийді экологиялық және қалалық контекстте регенеративті материал ретінде пайдалану мүмкіндіктерін көрсетеді. Мицелий пайдаланудың бұл инновациялық тәсілдері қолөнер әдістерінің болашағы бар екенін және биоәртүрлілікті қалпына келтіру мен ара популяциясын қолдау үшін пайдалануға болатынын көрсетеді. Қазақстандық суретші Сәуле Сүлейменова биопластиктың дәстүрлі пластикке тұрақты балама ретіндегі рөлін ерекше атап өтсе, Kurt жобасының авторлары – зерттеушілер Алтын Мұстафина және Әлия Болатхан, суретшілер Мәдина Жолдыбек және Шекер Шәкірмен бірге – дәстүрлі тағам тәжірибесін сақтау, атап айтқанда құрт жасау, климаттық өзгерістер мен азық-түлік тұрақсыздығы жағдайында тұрақты дамудың негізі бола алатыны туралы спекулятивті көзқарасты ұсынады.

Бактериялық пигменттерден, мицелийден және балшық пен жүн сияқты дәстүрлі материалдардан, озық биотехнологияға, өнеркәсіптік мицелийге және роботтық өндіріске дейін, Ancient Futures әдеттегі көзқарастарға қарсы тұрады және өмір сүру кеңістігі туралы дәстүрлі түсініктерді қайта елестетеді. Қазақстан, Өзбекстан, Ұлыбритания, Испания, Германия және Словениядан келген әр түрлі суретшілер, зерттеушілер және ғалымдар тобымен жұмыс істейтін көрме жергілікті білім мен инновациялық биотехнологияны біріктіріп, қоршаған ортаның болашағына жаңа әрі тың көзқарастар ұсынады.

2025 жылдың көктемінде Алматыда ашылған Ancient Futures келесі айда Өзбекстанға сапар шегеді, ол басқа елдерге саяхаттай отырып, аудиториясы мен болашағын кеңейтеді. Әр кезеңде көрме қатысушыларды табиғат әлемі мен өткен қолөнерді адам әрекетінен келтірілген залалды қалпына келтірудің ажырамас элементтері ретінде қарастыруға және оны болашақ үшін тұрақты, қалпына келтіретін жүйелерді құру алаңы ретінде көруге шақырады.